Afgelopen zondag maakte Nikola oprichter en CEO Trevor Milton bekend op te stappen. De Amerikaanse fabrikant van elektrische- en waterstoftrucks lag de afgelopen periode onder vuur, nadat het bedrijf ervan werd beschuldigd ‘een oceaan van leugens’ aan investeerders te hebben verspreid. De manier waarop vervolgens over deze beschuldigingen werd gecommuniceerd heeft Milton uiteindelijk de das om gedaan. Het bedrijf was op haar hoogtepunt, zonder nog maar één truck op de markt te hebben gebracht, $30 miljard waard op de beurs. Inmiddels is daar ‘slechts’ zo’n $10 miljard van over. De slechte en onduidelijke communicatie vanuit Nikola gedurende deze crisis, zorgde ervoor dat vele partners en investeerders zich inmiddels hebben teruggetrokken.
Het begon met een onderzoeksrapport door het financieel forensisch onderzoeksbureau Hindenburg Research, waarin de leugens waaraan Milton zich schuldig zou hebben gemaakt onder de loep worden gelegd. Hindenburg onderzocht interne e-mails, analyseerde foto’s en voerde een aantal eigen onderzoeken uit om de beweringen van Nikola in het veld te testen. Nikola reageerde door te stellen dat het rapport vol leugens zat, maar bood geen concrete informatie om de aantijgingen te weerleggen.
Over de onafhankelijkheid van Hindenburg wordt getwist. De firma is gespecialiseerd in short selling, speculeren op een koersval, en zou profiteren van een dalende beurskoers van de fabrikant. Al snel volgde echter meer kritiek, dit keer uit neutralere hoek. Enkele dagen na de publicatie door Hindenburg, publiceerde het internationale nieuwsbureau Bloomberg een waslijst aan inconsistente verklaringen en tegenstrijdige aankondigingen door Nikola Corp. op haar website.
Zo zou Milton meermaals hebben gelogen over de orderportefeuille, de opening van een tweede fabriek en was er veel onduidelijkheid rondom de beschikbaarheid van beloofde energietechnologieën en productieprocessen. Het meest opvallende tafereel betreft een in 2018 verschenen Youtube-fragment, waarop te zien is hoe een witte Nikola waterstoftruck een aantal kilometers aflegt. Wat blijkt? Met een tactische camerahoek en vernuftig gebruik van de zwaartekracht lijkt het alsof de vrachtwagen op eigen kracht rijdt, terwijl het voertuig in werkelijkheid van de berg afrolt. Nikola versterkt deze schijn door de video in de omschrijving te vergezellen van de tekst in motion.
Toen uitkwam dat het beeld was gemanipuleerd trachtte Nikola de situatie te redden door haar eigen uitspraken op een nieuwe manier toe te lichten, in plaats van te erkennen dat zij misleidend waren. ‘We hebben nooit gesteld dat de truck op eigen voortdrijving reed’, reageerde het concern. Volgens hen zou in motion niet noodzakelijk ‘in beweging op eigen kracht’ betekenen. Dit is absoluut not done. Het bedrijf belazert de boel en draait eromheen als het bedrog wordt ontdekt. Met verstrekkende consequenties van dien, zoals zondag is gebleken.
Niemand verwacht dat bij een relatief jong bedrijf zoals Nikola alles direct feilloos verloopt. Fouten worden gemaakt en tegenslagen zijn onderdeel van het spel. De manier waarop hierop wordt gereageerd kan een bedrijf echter maken of breken. Zowel voor situaties waarin een bedrijf bepaalde fouten zelf naar buiten brengt, als voor situaties waarin een externe partij bepaalde fouten openbaar maakt geldt voor de beklaagde partij het advies: wees eerlijk, wees duidelijk en hou anderen (en vooral jezelf) niet voor de gek.
Freek van Amerongen is Junior Adviseur bij Huijskens Communications.