Een politieke blunder is in 2021 snel gemaakt. Ted Cruz en Wopke Hoekstra werden geconfronteerd met felle kritiek nadat beiden afgelopen week een grote inschattingsfout maakten. De Amerikaanse senator Cruz stapte in het vliegtuig voor een vakantie met het gezin naar Mexico, terwijl in “zijn” staat Texas extreem winterweer het elektriciteitsnetwerk platlegde en de waterleidingen deed bevriezen. Op Friese bodem bond de demissionair minister van Financiën de schaatsen onder voor een paar rondjes in Thialf, terwijl het voor de gewone Nederlander al maanden verboden is om binnen te sporten vanwege de coronamaatregelen. Zowel Cruz als Hoekstra konden de verleiding dus niet weerstaan om gebruik te maken van hun geprivilegieerde positie ten opzichte van de gewone man of vrouw. Na de ontstane ophef over hun gedrag, zagen beide heren in dat ze een fout hadden gemaakt. Het moment was daar om voor de camera’s sorry te zeggen.
Cruz gaat voor compassie
Ted Cruz koos voor de strategie om zijn publiek mee te nemen in de situatie: “Achteraf gezien had ik het beter niet kunnen doen. We zaten als gezin bij de open haard en toen onze dochters hoorden dat de scholen voor een week dicht gingen, stelden ze voor om reis te maken naar een zonnige plek. […] We wilden goede ouders zijn en dus gingen we.” In deze poging om compassie bij zijn publiek te creëren, gaat Ted Cruz voorbij aan het maken van zijn excuses aan de Texanen, waarvan ruim 4 miljoen al enkele dagen zonder stroom zaten. Bovendien betrekt hij zijn gezin direct in deze politieke blunder.
Wopke wil zich niet verschuilen
Ook Wopke Hoekstra voelde zich genoodzaakt om sorry te zeggen. De insteek van zijn excuus was anders dan die van Ted Cruz: “Ik snap heel goed dat veel mensen zeggen dat dit niet kan. Het heeft ook geen zin om uit te leggen dat het maar een paar rondjes waren tijdens een werkbezoek. Ik had die gympen aan moeten houden en die schaatsen niet moeten onderdoen. Dat is niet handig en dat moet je gewoon erkennen.” Hoekstra maakt het in zijn verklaring expliciet duidelijk dat hij zich nergens achter wil verschuilen. In zijn verklaring geeft hij zijn domme fout toe en zegt sorry.
Deze situaties laten zich natuurlijk moeilijk vergelijken, maar er kunnen weldegelijk waardevolle lessen uit getrokken worden. Door domme inschattingsfouten hebben zowel Ted Cruz als Wopke Hoekstra reputatieschade opgelopen. Sorry zeggen, in welke vorm dan ook, herstelt die schade niet. Men zou uit deze vergelijking kunnen concluderen dat Hoekstra een beter excuus heeft gemaakt, maar het maakt zijn daad niet ongedaan. Echter, na de verklaring van Ted Cruz blijft een rare nasmaak hangen. Zijn manier van sorry zeggen, geeft inzicht in zijn persoonlijkheid. Een lid van de Amerikaanse Senaat kan zich niet achter dit soort excuses verschuilen en moet instaan voor zijn daden.
Stelregels van sorry zeggen
Omdat dit soort inschattingsfouten door politici wel vaker voorkomen, is het niet ongepast om de stelregels van het sorry zeggen te benoemen. Ten eerste, erken je fout en zeg sorry. Ga in je statement uit van de perceptie van het publiek op de situatie. Ten tweede, laat je excuus oprecht overkomen. De tekst voorbereiden is noodzakelijk, maar het oplezen van een opgestelde tekst is uit den boze. Ten derde, zeg niet meer dan nodig is. Laat je door journalisten niet verleiden om allerlei excuses en verzachtende omstandigheden te benoemen. Ten slotte, zeg dat je de les hebt geleerd en beloof beterschap. Uiteraard is het dan wel zaak om te voorkomen dat zoiets dergelijks weer voorvalt.
Maarten van de Pavoordt is Senior Adviseur bij Huijskens Communications.