Foto’s zijn voor eeuwig. Dat weten bekende Nederlanders maar al te goed. Als publiek figuur moet je altijd op je hoede zijn om ervoor te zorgen dat een pijnlijk moment niet digitaal wordt vereeuwigd. Afgelopen week verschenen er een aantal spraakmakende beelden, die leidden tot drie publieke excuses aan het Nederlandse volk.
De Nederlandse royals lieten een momentje vastleggen tijdens hun vakantie in Griekenland. Meteen verscheen de foto, waarop Willem Alexander en Maxima arm in arm stonden met een Griekse restauranteigenaar, overal op het internet. De foto trok veel aandacht. Niet omdat de geportretteerden er zo goed opstonden, maar omdat ze zich niet hielden aan de verplichte anderhalve meter afstand. Een aantal dagen later kwam het officiële excuus van het koninklijk huis: ‘In de media verscheen een foto waarop we te weinig afstand houden. In de spontaniteit van het moment hebben we daar niet goed op gelet. Dat hadden we natuurlijk wel moeten doen.’
Niet veel later viel ook Minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus door de mand dankzij beelden van zijn eigen huwelijksfeest, waarop duidelijk was te zien dat het gezelschap de coronamaatregelen overtrad. Waar een foto of video in de meeste gevallen dient als leuk aandenken, brachten deze beelden de minister en zijn nieuwe echtgenoot in grote verlegenheid.
Zoals verwacht verschenen er vele verontwaardigde reacties op de huwelijksbeelden. Er zat dan ook niks anders op voor Grapperhaus en hij bood vrijwel direct zijn excuses aan. Zowel via interviews met de Nederlandse pers als via een Kamerbrief: “Ondanks alle genomen maatregelen, zijn er helaas momenten geweest waar de 1,5 meter afstand niet in acht is genomen. Dat spijt me, juist een minister moet altijd het goede voorbeeld geven.”
Ook staatssecretaris Ankie Broekers-Knol, die het huwelijk voltrok, verontschuldigt zich voor de beelden. Niet omdat zij het wil opnemen voor haar collega, maar omdat ook zij zelf op de beelden te zien is. “Het is niet allemaal goed gegaan. Als het hier en daar niet goed is gegaan, dan spijt me dat. Alle bewindspersonen hebben een voorbeeldfunctie”, zo klonk haar excuses.
In alle drie de gevallen wordt het boetekleed al snel aangetrokken. Desbetreffende personen konden ook niet anders: hun overtreden van de regels was duidelijk vastgelegd op beeld. Verliezen zij hiermee aan geloofwaardigheid of autoriteit? Volgens Grapperhaus zelf is hij nog prima in staat om ons land de komende maanden berispend toe te spreken over het naleven van de corona regels. “Als iemand een keer een regel heeft overtreden, heb ik steeds gezegd dat de rechter moet toetsen wat er aan de hand is en of een boete terecht is opgelegd”, aldus de minister die hiermee lijkt te zeggen dat ook hij een ‘menselijke fout’ kan maken.
Want Grapperhaus is naast minister natuurlijk ook nog mens. Eventjes doet hij zijn ministerjasje dan ook uit en kruipt hij in de slachtofferrol; iets wat je in een zelf veroorzaakte crisis beter niet kunt doen. Door te melden dat het een zeer emotionele gebeurtenis was, met name door het overlijden van zijn eerste vrouw, probeert de minister het overtreden van zijn eigen regels enigszins weg te wuiven. Alhoewel dit voor een zekere mate van begrip zorgt, zou de minister zijn fouten moeten erkennen zonder dat hij daar medeleven voor probeert te creëren. Ook hij staat als minister en mens immers niet boven de -mede door hem opgelegde- wet.
Het is onbegrijpelijk dat de bewindslieden en hun adviseurs niet beter hebben nagedacht over het waarborgen van hun voorbeeldfunctie. Grapperhaus is al maanden bezig met het uitstippelen van het huidige coronabeleid, maar heeft hier een gouden kans gemist om ons allen te laten zien dat een event zoals een huwelijk ook coronaproof gevierd kan, en moet, worden. Voor zowel het Koningshuis als de minister en de staatssecretaris geldt dat zij zich, met name in het openbaar, altijd aan de regels moeten houden. En hoe gezellig een vakantie of huwelijksviering ook is, moet daar momenteel ook anderhalve meter afstand bij worden gehouden.
Emmy Pinckaers is Junior Adviseur bij Huijskens Communications